In Museum W: Vrouwen als wakers van de vrijheid
De tentoonstelling van Charlotte Schleiffert in Museum W brengt een groot aantal recente tekeningen en schilderijen samen. De titel Als de vrijheid mislukt, ontleend aan één van de werken, legt de vinger precies op de wond. Vrijheid is geen gegeven, maar iets dat telkens opnieuw bevochten moet worden. Schleifferts werk laat zien hoe snel rechten kunnen verkruimelen. 'Ik wil dat we dat voelen. Dat we niet wegkijken, maar in gesprek komen,' zegt curator van het museum Haiko Sleumer.
De curator ...en zijn expositie
'ledere keer als ik langs de werken van Charlotte Schleiffert loop, voel ik dat dit geen gewone tentoonstelling is. Als de vrijheid mislukt is een waarschuwing, maar ook een daad van verzet. Schleiffert toont wat er gebeurt als we even niet opletten: dan glipt het weg - vrijheid, autonomie, gelijkheid, rechtvaardigheid. Ze werkt met bestaand beeldmateriaal uit tijdschriften dat ze volledig naar haar hand zet. Een foto van een klein meisje wordt bij haar een volwassen vrouw, groter dan de mannen om haar heen. Het feit dat we hier getuige zijn van een besnijdenis, uitgevoerd door mannen, krijgt direct een andere lading.
De kunstenares draait het om: maakt vrouwen dominant. De werken zijn fel, kleurrijk en bijna kinderlijk rijk, maar altijd precies. Naïef, maar ook dreigend, grimmig. Dat contrast raakt me. Vluchtelingen die de oversteek willen maken, met overdrijving van de stereotype beelden die we kennen. Of het werk dat verwijst naar de elektronische afvalberg die vanuit Europa naar Ghana wordt verscheept. Om restmaterialen terug te winnen verbranden mensen het afval. Maar ze worden er ziek van. Schleifferts werk is politiek geladen zonder pamflet te worden. Je voelt de woede, de compassie, de urgentie. Soms werkt ze met plakfolie, soms met verf en viltstift; collageachtig, rauw en trefzeker. Maar altijd helder en met een boodschap. Haar vrouwen dragen maskers, zijn poortwachters die de wereld bewaken. We zien een gevederde Lady Gaga als hedendaags icoon. En door alles heen loopt de overtuiging dat de natuur het enige is dat we moeten redden. 'Als we dat ook nog verpesten,' zegt Schleiffert, zijn we pas echt verloren.'
...en de motivatie van zijn keuze
'Mijn doel bij W is helder. meer vrouwen, meer queer kunstenaars, meer stemmen die perspectief verbreden. Schleiffert past daar perfect in. Haar beeldtaal van vrouwelijkheid en natuur toont krachten die we serieus moeten nemen en wilde ik laten zien. Libellen, insecten, kevers, varanen en mythische figuren zijn bij haar geen decoratie, maar boodschappers. Ze leggen een waarheid bloot die nu gehoord moet worden: de natuur is onze enige redding. En vrouwen zijn de dragers van die kracht.
Mijn favoriet? Ik denk dat het Vrouw met varanen op eiland is. Een monumentale vrouw, liggend als een godin, overlopen door varanen, met de kleuren van de zee. Voor mij vat het samen wat Schleiffert zo uitzonderlijk maakt: kracht en kwetsbaarheid, humor en dreiging, kolonialisme en misogynie in één beeld.
Deze expositie voegt niet alleen nieuw perspectief toe aan onze collectie: het corrigeert die ook. Museumcollecties zijn historisch vaak door mannen gevormd; Schleiffert zet daar een krachtig, inclusief en confronterend tegengeluid tegenover.'
...in zijn museum
'W is een historisch gebouw met een opvallende goudkleurige gevel, in het hart van Weert. We tonen een brede collectie, van prehistorische urnen tot religieuze objecten, georganiseerd rond levensvragen van mensen. Precies omdat onze vaste collectie zo sterk geworteld is in geschiedenis, zoek ik in de hedendaagse tentoonstellingen bewust het contrast op. Nieuwe stemmen tegenover oude verhalen. Vrouwelijke en queer perspectieven naast collecties die, zoals in veel musea, vooral door mannen zijn gevormd.
Ik wil dat het museum ademt. Ik bezoek ateliers, werk nauw samen met kunstenaars, bepaal kleuren en teksten, richt zalen in, organiseer openingen en rondleidingen. Met een klein team van vijf medewerkers en veertig vrijwilligers bouwen we aan een plek die uitnodigend is. Toegankelijk, inclusief en niet elitair. Het liefst halen we iedereen binnen. Daarom past het werk van Charlotte Schleiffert hier zo goed. Met haar radicale eerlijkheid, vrouwen als wakers, natuurbeelden die waarschuwen en troosten, kantelt ze het perspectief en scherpt ze de bestaande collectie aan. Want Museum W: staat niet alleen voor Weert, maar ook voor wie, wat, waar, wanneer en waarom. Schleifferts werk dwingt die vragen opnieuw op tafel. En er komt nog veel meer moois aan!"
