Jeroen Smits
Alleen het beste van het beste
Als op 1 april de voorverkoop en 8 april de echte kaartverkoop van het nieuwe klassieke programma van Muziekgebouw Eindhoven van start gaat, is daar al een hoop aan voorafgegaan. Hoe kwam het programma tot stand, wat was ervoor nodig? We vragen het de programmeur Klassieke Muziek van Muziekgebouw: Jeroen Smits. ‘Het hele jaar werk je toe naar het leggen van de puzzel en plannen we de solisten, orkesten en ensembles voor al onze series definitief in. Met een wensenlijst en begroting onder de arm ga ik op pad.’
‘Je weet heel vaak van tevoren niet waar je op uitkomt. De musici binnen ons netwerk kennen we. Soms is er persoonlijk contact, soms gaat dat via het management. In de periode waarin we de boekingen vastleggen gaan we in gesprek en kom je erachter of iets haalbaar is of niet. Het kan zijn dat ik in de vragende positie ben, een andere keer wordt ons programma aangeboden. Het programmeren is ook een spel van vraag en aanbod: zijn de budgetten haalbaar, net niet haalbaar of helemaal niet haalbaar? Hoe krijg ik het dan toch voor elkaar? Soms wil ik echt doorzetten om mijn serie rond te maken en is de tegenpartij in het voordeel, een andere keer heeft een ander belang bij het vullen van een bepaalde datum en sta ik sterker in de onderhandeling.
"Ik wil niet dat het goed is, maar dat het super is."
Ik wil uiteindelijk het mooiste en beste programma en daar doe ik erg mijn best voor. Ik wil niet dat het goed is, maar dat het super is. Een hoge lat dus, met focus op de kwaliteit van het programma. Dat stelt eisen aan mezelf en aan ons team. Het is een getoetste kwaliteit: intern en bij bevriende programmeurs in Nederland. Dit jaar was het extra speciaal, het was weer de eerste keer na de Corona periode, zonder verplaatsingen en met weer allemaal nieuwe projecten. Ik ben nog nooit zo enthousiast geweest om het programma te creëren en genoot enorm van de weg daarnaartoe. Het resultaat mag er zijn, als ik dat mag zeggen.
Wat ik deed? Me volledig richten op het vinden van mooie combinaties voor onze series, zo afgestemd dat ons publiek er warm voor zal lopen. Het gaat om je publiek kennen en kunnen inschatten wat werkt. De piano- en barokorkestseries, de orkesten en ensembles en de individuele optredens; voor elk onderdeel van ons klassieke muziekprogramma moet ik puzzelen in de agenda’s van de artiest en van onszelf. In zo’n periode wordt ook duidelijk hoe belangrijk het is om het gehele jaar je netwerk warm te houden. Als er ineens een gaatje vrijkomt in de agenda van een gewilde solist, wil ik natuurlijk dat ze meteen aan mij denken. Voor mij betekent dit dat ik optredens bezoek en afspraken maak, live of via teams. Het komt voor dat ik al jaren met het management of de musicus in gesprek ben alvorens we ze ook daadwerkelijk kunnen opnemen in ons programma. Het is s soms tot op het laatste moment spannend of een concert bevestigd wordt of niet.
Muziek kan helend werken
Voor het nieuwe muziekseizoen is het concert van Filippo Gorini, pianist en winnaar van de Premio Abbiati 2022, een mooi voorbeeld van een boeking die tot het laatst spannend bleef.. Deze Gorini liet mij herontdekken hoe helend muziek kan zijn.. Ik heb hem gehoord bij zijn uitvoering/vertolking van Die Kunst der Fuga, een werk dat hij echt grondig heeft bestudeerd. In zijn uitvoering, vol subtiele klanken en met een enorme concentratie gespeeld, is het werk waar je helemaal in kunt duiken, een erk dat je moet ondergaan en dat je in een andere wereld brengt.
Scherpdenkers
Een reeks waarin mijn collega-programmeur van het Concertgebouw en ik mensen en programma samen laten komen, is Scherpdenkers. We brengen musici en sprekers bijeen om mooie voorstellingen te organiseren. Uit deze reeks kijk ik vooral uit naar Scherpdenkers op 27 september met Mhho Tutu, Anglicaans priester, spreker, schrijver, theoloog, die de dialoog aangaat met , cellist en componist Abel Selaocoe. Dankzijde vrienden van het Muziekgebouw konden we Abel ook nog opdracht geven voor het maken van (en spelen van) een nieuwe compositie, speciaal voor dit programma.
Nog enkele tips voor seizoen 2023/2024 in Muziekgebouw Eindhoven?
Deze raad ik je aan:
1. Accademia Bizantina: Vivaldispecialisten spelen de 4 jaargetijden en meer, 25 januari 2024
2. Wiener Symphoniker: Topcellist Gautier Capucon soleert met fantastisch, groots orkest, 20 april 2024
3. Benjamin Grosvenor & friends: 4 topmusici spelen de mooiste kamermuziek, 30 november 2023
4. Hélène Grimaud, een meesterpianiste die je een keer live gehoord moét hebben! 10 mei 2024
Misschien is mijn belangrijkste boodschap wel deze: klassieke muziek kan iedereen raken, ongeacht je kennis van deze muziek. Als muziek zo goed en zo van waanzinnige kwaliteit is, voelt iedereen in de zaal dat. Dat mogen meemaken is echt fantastisch. Kom luisteren, kom ervaren, en raak overtuigd van de schoonheid van klassieke muziek.’
Foto: Muziekgebouw Eindhoven