Lampegat op zunne kop op Elluf Elluf
In katholieke landen vieren de mensen ‘carnaval’ om de vastenperiode in te luiden. Carnaval betekent letterlijk ‘vaarwel vlees’ en verwijst naar de periode dat ‘vlees regeert’ (carne valere). In Zuidoost-Brabant start het carnavalsseizoen op 11 november. In Eindhoven (‘Lampegat’) wordt een nieuwe poging gewaagd om er een hele dag groot feest van te maken, net zoals in meer traditionele carnavalssteden als Den Bosch en Maastricht.
Overal in de regio barst op de ‘elfde van de elfde’ het carnavalsfeest los. Ook in Eindhoven wordt dit jaar ‘Elluf Elluf’ groots aangepakt, aldus Tim de Zeeuw, een van de organisatoren. “Op de Markt hebben we - in overleg met lichtfestival GLOW - een locatie gevonden waar we de komende jaren verder kunnen groeien. De bedoeling is om over vijf jaar met tienduizend mensen Elluf Elluf te vieren in Eindhoven.”
Onze tips
Er is een buitenpodium op de Markt en een binnenpodium in M van het Muziekgebouw, voorheen Mijnheer Frits, waar blaaskapellen en artiesten optreden. Stadsprins Kachelaan en zijn gevolg zijn de hele dag aanwezig. Zij wonen de diverse officiële momenten bij.
De aftrap is om 15.11 uur op de Markt in Eindhoven, in aanwezigheid van de stadsprins en zijn gevolg. Traditioneel slaat hij ook het eerste vat aan, onder toeziend oog van ‘hofbrouwer’ Bavaria. Dat is om 17.11 uur met aansluitend een optreden van Eindhovenaar Dieter der Schlagersänger.
De hele dag treden lokale helden op als de Bockelullo’s, Luc Vaesen, Halve Soul, Dolle3s & the Tony’s, Bolleke Pretvet en de Valse Kraaien.
Om 21.11 uur wordt het vernieuwde Lempke ontstoken, speciaal gemaakt door de Lichtjesroute. Dat gebeurde eerder op het Stratumseind maar carnavalsvereniging d’Haone heeft dit naar de Markt verplaatst. Hierna treedt Vieze Jack op.
De bekendmaking van het motto van carnaval in 2024 gebeurt om 23.11 uur. Dansado & De Feestmeester, bekend van Wish Outdoor, sluiten de feestdag af.
De Markt is niet de énige plek in Eindhoven waar Elluf Elluf wordt gevierd. Vanzelfsprekend zijn de cafés op het Stratumseind, dé uitgaansstraat voor de jeugd in Eindhoven, de hele dag open. Café Wilhelmina op het Wilhelminaplein opent zijn deuren zelfs al om 11.11 uur. Vanzelfsprekend is er muziek en wandelen ook hier de stadsprins en blaaskapellen binnen.
In het Vibes Event Center, voorheen bekend als het Beursgebouw, kunnen carnavalsvierders terecht bij ‘Veurgloeien’. Dit gratis ‘elfde van de elfde’-feest - verkleden verplicht! – begint om 19.00 uur en is in zaal The Main. De line-up bestaat uit Marco Schuitmaker, Jan Biggel, Ferry de Lits, Wilbert Pigmans, Gullie, Gebroeders Rossig, Schorre Chef & Mc Vals en Nickelbass. Het feest duurt tot middernacht. Het Vibes Event Center staat in de Lardinoisstraat. Kaarten via www.elfelfeindhoven.nl.
Lampegat voor Dummies
Het carnavalsfeest in Eindhoven groeide na de oorlog uit tot het volksfeest dat het nu is. De stad kent vele carnavalsverenigingen maar het feest wordt inmiddels voornamelijk in het centrum gevierd. Met carnaval - in 2024 officieel van zaterdag 10 tot en met dinsdag 13 februari, hoewel de vrijdag ervoor carnaval ook al volop wordt gevierd in de stad – worden grote tenten gezet op de diverse pleinen in de binnenstad.
De meeste gemeenten in de regio hebben een bijnaam met carnaval. De naam Lampegat verwijst naar Philips waar een eeuw geleden gloeilampen werden gemaakt. De bekende uitroep ‘Lampegat de gekste’ is omgedoopt tot ‘Lampegat op zunne kop’. De carnavalskleuren van Lampegat zijn oranje-blauw(-oranje).
Eindhovenaren zijn met carnaval Lampegatters of Lampegatterinnekes. De burgemeester van de stad draagt op zaterdagmiddag, na de intocht van de stadsprins, de sleutel van de stad voor vier dagen over aan ‘Zijne Dorstlustige Hoogheid’. Lampegatters groeten elkaar met ‘Salaai’, drinken veel bier of het kruidenbitter Schrobbelèr, eten Brabantse worstenbroodjes (en friet!) of erwtensoep.
Ze dragen de meest uitzinnige kostuums (‘Couture Carnavalesque’) of een simpele boerenkiel en (lange) jas die zijn beplakt met emblemen van de stad, carnavalsverenigingen, organisaties of feesten waar ze geweest zijn. Trotse Lampegatters dragen altijd een oranje-blauw-oranje sjaal.
De stadsprins zwaait de scepter over Lampegat. Hij doet dat vanuit zijn residentie maar is vooral op pad met carnaval. Je kunt hem overal tegenkomen, met in zijn kielzog zijn gevolg: doorgaans twee adjudanten en twee hofdames. Niet zelden in gezelschap van allerlei ‘hoogwaardigheidsbekleders’ onder wie de Chef Protocol, de Assessor, D’n Urste Burger en de Veldwachter. En voorafgegaan door Stadshofkapel De Eendracht.
De meest bekende feesten zijn het ‘Federatiebal’ (zaterdag voorafgaand aan carnaval in het Parktheater), ‘Drie Uurkes Vurraf’ (op vrijdagmiddag voor carnaval in de tent op het Stadhuisplein) en de carnavalsoptocht door de stad (op zaterdagmiddag). Voor de rest is het feest op straat en in de tenten, waar vijf dagen lang - inclusief vrijdag – artiesten optreden. De tenten staan op de Markt, het Wilhelminaplein, het Stadhuisplein en in de Tramstraat. Vanzelfsprekend is het Stratumseind een favoriete plek (vooral van de jeugd) en is het alle dagen feest in de diverse cafés in de binnenstad