Vogelverschrikkerfestival Valkenswaard

Elk twee jaar tijdens de herfstvakantie trekt het Vogelverschrikkerfestival (VVF) een bonte stoet rariteiten naar Valkenswaard. Goed voor een week vol verrassing, verwondering en activiteiten voor wie van een beetje uitdaging houdt. Nieuwsgierig geworden naar de bijzondere openluchtexpositie van zo'n honderd vogelverschrikkercreaties én het uitgebreide festivalprogramma gaan we tijdens de voorbereidingen in gesprek met festivaldirecteur Indy van Lieshout.

Het Van Best Park vormt de basis, met 100 vogel-verschrikkers tussen de bomen, podia in de Spiegeltent en Tibetaanse tent, terrassen, foodtrucks en het VVF pop-up restaurant Kakelkeuken. Ook theater De Hofnar is een tweede thuis, met bijzondere voorstellingen voor jong en oud. Daarnaast wordt het hele dorp podium: horecagelegenheden, marktpaviljoen, kerktorenbeiaard en natuurgebieden zijn onderdeel van het Vogelverschrikkerfestival. Dat het hele dorp meedoet: hoe krijg je dat voor elkaar?
'Het feit dat het festival al 25 jaar bestaat, en we het met een enorme club mensen organiseren, zorgt ervoor dat er een heel groot draagvlak is ontstaan,' zegt Indy van Lieshout. 'Valkenswaard is bruisend wat betreft evenementen en daar sluiten mensen dus ook graag bij aan.. En de gemeente heeft nog zoveel méér moois te bieden, dat valt niet los te zien van het festival. Het lokale theater vormt een huiskamer voor de gehele Valkenswaardse cultuur, en met duurzaamheid als kernwaarde en de prachtige natuurgebieden zijn de wandelingen en wildplukcursus een perfecte match met het Vogelverschrikkerfestival.'
Van traditionele stropakken tot digitale experimenten en duurzame innovaties: de vogelverschrikker blijkt een grenzeloos canvas voor inspiratie. In totaal worden er honderd van gebouwd door kunstenaars, dorpsgenoten en ander talent; de expositie ervan vormt het hart van het festival. Op de Dag van de Makers worden deze kunstwerken ook live gecreëerd. Bezoekers die vooraf een paal hebben gereserveerd kunnen nu hun visie tot leven brengen door zelf een vogelverschrikker te maken.

De vogelverschrikkers zijn heel uiteenlopend. Waar halen de kunstenaars de inspiratie vandaan?

'Een vogelverschrikker is natuurlijk een erg breed concept, dat in alle vormen en kleuren komt. Welk medium of materiaal gebruikt wordt, maakt niet uit. Het leuke van de expositie is dat onderlinge concurrentie wel bestaat, maar zeker niet leidend is. Omdat het zo laagdrempelig is, sluiten mensen snel aan. Valkenswaard is een enorm creatief dorp; niet voor niets genomineerd voor evenementenstad van het jaar. Dat zie je ook terug in de carnavalswagens en -muziek en het jaarlijkse Corso & Cultuurfestival. Ons festival vindt om het jaar plaats, wat de makers voldoende tijd geeft om iets te bedenken én te maken. 'Het is inderdaad opvallend wat voor breed publiek zich aangetrokken voelt tot dit festival, dat draait om vogelverschrikkers. De programmering is dan ook bijzonder gevarieerd: kunstliefhebbers en flaneerders, van jong tot oud, kunnen genieten van pop, punk, afrobeat, avant-garde, cabaret, straattheater en film. Er zijn workshops in tai chi, yoga, dans en brain & body balance, bierproeverijen, muziekquizzen, natuurwandelingen en een uitgebreid kinderprogramma. Dit jaar is er ook aandacht voor internationale doelgroepen in Brainport.

Die mix van lokaal en internationaal aanbod, hoe hebben jullie dat gekozen?

'Ons programmateam struint in en buiten Nederland culturele evenementen af voor inspiratie. We houden er echt rekening mee dat er voor iedereen wel wat wils is in het programma. In disciplines en genres, in smaken en leeftijden. Het internationale aspect hoort daar natuurlijk ook bij. Sommige enorm betrokken Valkenswaardenaren, die verweven zijn in de Eritrese of Oekraïense gemeenschappen, kunnen deze daardoor ook goed bij het event betrekken. Geerten Linsen is daar een voorbeeld van.'

Aan welke criteria moet de internationale programmering voldoen?

"De acts mogen geen coverbands zijn. Dat is onze enige eis in de nationale én internationale programmering. We boeken alleen tributes als het uitzonderlijke muziek is. Juist omdat bij al zoveel evenementen in Nederland coverbands de podia volledig bezetten, geven wij de voorkeur aan andere soorten cultuur. Ook toetsen we alle onderdelen van het festival aan onze kernwaarden: duurzaam, verrassend, verbindend, ongedwongen, creatief en vrijwilligheid. Die hoeven uiteraard niet allemaal en voor ieder onderdeel te gelden, maar een raakvlak moet er wel zijn.
De Wasman wast bezoekers met aandacht, Henry Signpainter maakt unieke aandenkens en de Turbo Touw Tornado tovert samen touwtjespringen om tot spektakel. Ook is er de Broodje Poep Experience, dat bezoekers laat nadenken over de voedselkringloop en duurzaamheid.

We kunnen wel stellen dat Straattheater het absolute hoogtepunt van het festival vormt. Hoe bedenken jullie zulke originele straattheaterconcepten?

'Wij bedenken de concepten niet zelf, dat zou wel leuk zijn! Zoals ik eerder vertelde, komen we in contact met veel verschillende collectieven. We gaan menig festival af en houden jarenlang lijstjes bij van interessante programmaonderdelen. Altijd proberen we een mix te vinden van interactief, grappig, duurzaam en theatraal. Vooral in de weekenden is er veel randprogrammering in het park.'

Een beetje vreemd maar wel gezellig!

Vogelverschrikkerfestival - VR 10 t/m ZO 19 OKTOBER
MEER WETEN?
vogelverschrikkerfestival.nl